Kadro Sözü Üzerinden Bir Yıl Geçti
Ramazan ÇAKIRCI
Türkiye’de öğretmen ihtiyacı konusunda geçmişten günümüze ciddi, objektif ve bilimsel bir planlama yapılmamıştır. Doğru bir planlama yapılmayınca, palyatif tedbirlerle gün kurtarılmaya çalışılmış, eğitim kurumlarında farklı statülerde öğretmen istihdamı yapılmıştır. Farklı statüde istihdam politikalarına bağlı olarak bazı sorunlar yaşandığı gibi, mağduriyetler de yaşandı/yaşanıyor.
Devlet, öğretmen istihdamında kısa, orta ve uzun vadeli planlar yapmak durumundadır. Eğitim kurumlarında genel anlamda hangi branşta ne kadar öğretmene ihtiyaç olduğu belirlenmeli ve bunun gereği olarak yeni uygulamalar hayata geçirilerek öğretmen atamalarında farklı statülü uygulamalardan vazgeçmelidir. Çünkü öğretmenlik, düzenlilik ve süreklilik gerektiren bir meslektir.
Eğitim kurumlarında öğretmen yapısına baktığımızda karşımıza kadrolu, sözleşmeli, ücretli, gibi farklı öğretmen statüleri çıkmaktadır. Bu farklılık öğretmenlerin aldıkları eğitime, ehliyete, liyakate kısacası niteliklerine göre yapılan bir ayırım ya da farklılık değildir. Bu farklılık öğretmenler arasındaki ücret, sosyal ve özlük hakları bakımındandır. Alınan eğitim, harcanan emek arasında hiçbir fark yoktur. Ancak ücret, özlük ve sosyal hakları bakımından ise büyük farklar bulunmaktadır.
Farklı statülerde çalışan öğretmenlerin de farklı sorunları vardır. Bu yazımızın konusu kadrolu veya ücretli öğretmenlerin sorunları değildir. Sendikamız kadrolu ve ücretli statüde bulunan öğretmenlerin sorunlarının da üzerinde hassasiyetle durmakta ve mücadelesini vermektedir. Ücretli ve kadrolu öğretmenlerin sorunları bir başka yazımızın konusu olacaktır. Bu yazımızda sözleşmeli öğretmenlerin kadroya geçişi için verdiğimiz mücadeleyi ele alacağım.
Son yıllarda 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4/B maddesinde yapılan değişiklikle sözleşmeli öğretmenlik literatürümüze girmişti. Sözleşmeli öğretmenler, her ne kadar nitelikli eğitim görüp, girdikleri derslerde başarılı olsalar da, kadrolu olamadıkları için çalıştıkları okullarda istihdam biçimlerinden dolayı rencide edilmektedirler. Sözleşmeli öğretmenler, var olan bu durum karşısında yalnızlaşarak, diğer kadrolu meslektaşları ile kaynaşamayan, mutsuz, kutsal öğretmenlik mesleğinin hazzını yaşayamayan bireyler konumuna gelmektedirler.
Milli Eğitim müdürlerinin, okul müdürlerinin hatta bazen Bakanlık çalışanlarının dahi sözleşmeli öğretmenlerin özlük hakları ile ilgili yeterli bir bilgiye sahip olmadıklarına şahit olduğumuzu söylersek, abartmış olmayız. Her ilde ve her okulda farklı uygulamalar söz konusu olup, sözleşmeli öğretmenler, bilgi eksikliğinden kaynaklı akla gelmedik uygulamalarla ve belirsizliklerle karşı karşıya kalmakta, adeta üvey evlat muamelesi görmektedirler.
Sözleşmeli öğretmenlerin çalışma koşullarından dolayı memnuniyetsizliklerini, yaşadıkları sorunları tek tek anlatmak mümkündür. Bu olumsuzluklar sendikamızca tespit edilerek rapor haline getirilmiştir.
Sözleşmeli öğretmenlerin sorunlarını asgariye indirmek için, mesleki, özlük ve sosyal sorunlarını farklı platformlara taşıyarak çözüm arayışında olduk. Hukuk mücadelesi vererek ciddi kamuoyu oluşturduk. Ancak sözleşmeli öğretmenlerin sorunlarının kesin çözümü; şartsız kadroya geçişlerinin sağlanması, sözleşmelilikte geçen sürelerin zorunlu hizmet, adaylık, kademe ve derecede sayılmasıyla mümkün olacaktır.
Sözleşmeli öğretmenlerin kadroya geçişinin sağlanması için 2006 yılından beri mücadelemiz devam ediyor. Kimi zaman hükümet yetkilileri ile görüşmeler yaparak, kimi zaman demokratik ve hukuki mücadele/tepkiler vererek ciddi bir sendikal baskı oluşturduk. Oluşturduğumuz bu baskı sonucunda -bir yıl önce- Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, sözleşmeli öğretmenlerin kadroya geçişlerini sağlamak için düzenleme yapacaklarını açıkladı. Bakan değişikliğinden sonra ‘devlette devamlılık esastır’ diyerek, yeni Milli Eğitim Bakanı Nimet Çubukçu ile Mayıs ayında görüşerek, hazırladığımız raporu kendisine sunduk; konunun hassasiyetini anlattık. Aynı rapor Genel Başkanımız tarafından Başbakan’a da sunuldu. Sözleşmeli öğretmenlerin kadroya geçişinin iş barışı ve huzuru açısından ne kadar önemli olduğu, gerekçeleriyle Başbakan’a anlatıldı. TBMM Milli Eğitim Komisyonu Başkanı Mehmet Sağlam ile görüşme yaparak, rapor sunduk. Temmuz ayında Milli Eğitim Bakanı ile görüşerek sözleşmeli öğretmenlik ve bugün çözüme kavuşan kimi konularda sözler aldık. Bakan Çubukçu; görüşmemizde, Ağustos ayından sonra sözleşmeli öğretmen almayacaklarını ve Kasım ayında da sözleşmeli öğretmenleri kadroya geçireceklerini ifade etmişti. 2010 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu TBMM Genel Kurulu’nda görüşülürken Maliye Bakanı’na vekâlet eden Egemen Bağış, Maliye Bakanlığı’nda sözleşmelilerin kadroya geçirilmesi yönünde bir çalışma olmadığını söyledi. Ancak Milli Eğitim Bakanlığı’nın 19.08.2009 tarih ve 72005 sayılı yazı ile Maliye Bakanlığı’na ve Devlet Personel Başkanlığı’na sözleşmeli öğretmenlerin kadroya geçişlerine dair yasa taslağını gönderdiğini ve bu konuda görüş istediğini biliyoruz. Sendika olarak da, yasa taslağına ilişkin bir an önce olumlu görüş verilmesi için Aralık ayı içerisinde Maliye Bakanlığı yetkilileri ile iki defa görüşerek, hassasiyetlerimizi ve oluşan beklentileri ilettik.
Maliye Bakanlığı’na gönderilen yasa taslağı ile ilgili henüz bir işlemin yapılmamış olmasının da mantıklı bir izahının olamayacağı kanaatindeyim. Burada olsa olsa bakanlıklar arasındaki olumsuz bürokratik yapılanma ve işleyişe bağlı olarak koordinasyon eksikliğinden bahsedebiliriz.
Her bakanlığın sözleşmeli personelin kadroya geçişine dair görüşü farklı olabilir. Önemli olan, sözleşmeli personel çalıştıran kurumun görüşüdür. Kaldı ki, MEB’in de sözleşmeli öğretmenlerin kadroya geçişine olumlu baktığını ve istekli olduğunu biliyoruz. Ancak, kadro verilmesi halinde genel bütçeye ciddi bir yük olacağını söyleyenlerin doğru hesap yapmadıklarını düşünüyorum. Sözleşmeli bir öğretmenin genel bütçeye maliyeti ile kadrolu bir öğretmenin genel bütçeye maliyeti arasında fark yoktur.
Ayrıca şunu da burada ifade etmek istiyorum; sözleşmeli öğretmenlerin kadroya geçişinin diğer bakanlıklarda emsal teşkil edeceği ve diğer bakanlıkların Milli Eğitim Bakanlığı’nın sözleşmeli öğretmenleri kadroya geçişine karşı çıktıkları söylentilerini de ciddi bulmuyorum. Neticede her kurumun çalışma koşulları ve uygulamaları farklı olmakla birlikte kamu kurumlarında iş güvencesi olmadan sözleşmeli personel çalıştırılmasının çalışma barışını bozduğu bir gerçektir.
Devlet kurumları arasındaki koordinasyon eksikliği ve siyasi iradenin muhtemel isteksizliği, öğretmenleri mağdur etmemelidir. Verilen sözlerden sonra geri adım atılmasına asla müsaade etmeyeceğiz. Sorumluluk alan, çözüm odaklı sendikacılık yapan Eğitim-Bir-Sen olarak çabamız ve mücadelemiz her zaman olduğu gibi bu yönde olacaktır.
