Ek Ödemede Eğitimcilerin Muadili Kim?
Ramazan ÇAKIRCI
Kamu görevlilerinin çalışmalarında etkinliği artırmak ve kamu hizmetlerinin düzenli, süratli ve verimli bir şekilde yürütülmesini temin etmek için değişik kamu kurumlarında aynı unvan veya benzer niteliklere sahip görevlerde bulunanların aldıkları ücretler arasındaki farklılıkların giderilmesi, düşük ücret alana daha yüksek oranda artış yapılması yönünde bir politika izlenmeye çalışılmaktadır. Bu doğrultuda hükümet tarafından her ne kadar eşit işe eşit ücret politikası gereği 666 sayılı KHK ile yapılan bazı iyileştirmeler ile kurumlar arası eşit işe eşit ücret dengesi sağlanmaya çalışılsa da, Milli Eğitim Bakanlığı’nda kurum içi ücret dengesizliği daha da artmıştır.
652 sayılı KHK yayımlandıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı personeli ile diğer kamu kurumlarında çalışan personel arasındaki ek ödeme oranlarının eşitlenmesi yönünde çalışmaların yapılması için Milli Eğitim Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı nezdinde girişimlerimiz olmuştu. Milli Eğitim Bakanlığı, ek ödeme oranlarının artırılması için yaptığı çalışmayı Maliye Bakanlığı’na göndermişti. Maliye Bakanlığı’nın etkisiyle şekillendiği belli olan Bakanlığın açıkladığı ek ödeme oranları, eğitim çalışanlarını hayal kırıklığına uğratmıştır.
Beklentimizi karşılamaktan uzak olan bu düzenlemede ek ödeme oranlarının ve şehirlerarasındaki ücretlendirme sisteminin kabul edilebilir yanı olmadığı için tepkimizi ortaya koyarak, konuyu yargıya taşırken, aynı zamanda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı nezdinde girişimlerde bulunduk. Daha sonra Resmi Gazete’nin 02.11.2011 tarih ve 28103 sayılı mükerrer sayısında yer alan, 666 sayılı Kamu Görevlilerinin Mali Haklarının Düzenlenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname ile çalışanların ek ödeme oranları yeniden belirlenerek, genel idare hizmetleri, teknik hizmetler ve yardımcı hizmetler sınıfı personelinin ek ödeme oranları Maliye Bakanlığı’nda çalışan muadilleri ile eşitlenecek ve şehirlerarasındaki farklılık ortadan kaldırılacak şekilde bir düzenleme yapıldı.
666 sayılı KHK ile yapılan düzenleme kısmen olumlu olsa da, kapsayıcı olmamıştır. Bu düzenlemede daire başkanları ve daha üst düzey yöneticilere fazla ücret öngörülerek ücret dengesizliği artırılmış, farklı kamu kurumlarındaki muadili olan personelin ek ödeme oranlarında kısmen iyileştirme yapılmış, muadili olmayan öğretmenler ve öğretim elemanlarının ek ödeme oranlarında ise artış yapılmamıştır.
Öğretmen ve öğretim elemanlarının eşit işe eşit ücret kapsamında farklı kurumlarda çalışan muadilleri kimlerdir ya da öğretmen ve öğretim elemanlarının ek ödeme oranlarında iyileştirme yapılması için muadillerinin olması mı gerekiyor? Bu sorulardan ilkine cevap bulmak elbette mümkün değildir. İkinci sorumuzun muhatabı ise, düzenlemeyi yapan hükümettir.
Ülkemizdeki öğretmenlerin aldıkları ücret ile OECD ülkelerinde çalışan öğretmenlerin aldıkları ücret kıyaslanacak olursa, öğretmenlerimize verilen ücretin çok geride olduğunu görmek mümkündür. OECD tarafından hazırlanan “Bir Bakışta Eğitim 2011” raporunda, öğretmenlerin ülkelere ve satın alma gücü paritesine göre dolar cinsinden 2009’daki yıllık toplam maaşlarına yer verilmiştir. Buna göre 15 yıllık bir öğretmen, OECD ortalamasında 41.700 dolar alırken, OECD ülkelerinden Lüksemburg’da 111 bin 800, Almanya’da 62 bin 900, Fransa’da 35 bin 800, Polonya’da 17 bin 732, İsrail’de 27 bin 100, Yunanistan’da 34 bin 200, İspanya’da 52 bin 600, İngiltere’de 47 bin dolar almaktadır. 2011 yılında Türkiye’de deneyimli bir öğretmen ise 14 bin 725 dolar (haftalık 15 saat ek ders ücreti dâhil) gibi son derece düşük bir ücret almaktadır.
Eşit işe eşit ücret verilmesinin temel amacı, kurumlar arasındaki aynı unvanlara sahip çalışanların ücret adaletsizliğinin giderilmesi, kurum içinde farklı görev ve unvanlarda çalışanlar arasındaki ücret dengesinin sağlanmasıdır. Ancak, yapılan düzenlemede iki unsurdan biri olan kurum içi ücret dengesi maalesef gözardı edilmiştir.
Öğretmen ve öğretim elemanlarının ek ödeme oranlarının artırılmamış olmasının adalet duygusunu zedeleyeceği açıktır. Her çalışana, alınteri kurumadan emeğinin karşılığının verilmesi gerektiğine inanan bir milletiz. Eşit işe eşit ücret verilmesinin yanında farklı unvanlarda çalışanların kariyer, uzmanlık ve istihdam biçimleri arasındaki ücret dengesinin de sağlanması gerekirdi.
Eğitimciler, maalesef sadece 24 Kasım’da hatırlanmakta, o güne has bir ifadeyle, “Öğretmenlerin emeğinin karşılığını ödeyemeyiz. Öğretmenlik kutsal bir meslektir” denilmektedir. Ama söylemlerin bu düzenlemede karşılık bulmadığını görüyoruz. Bir kısım kamu çalışanının ücretinde iyileştirme yapılırken, eğitim çalışanlarının kapsam dışında bırakılmasını, öğretmenlerin en düşük aylık alan kamu çalışanı pozisyonuna düşürülmesini, “öğretmenliğin bir gönül işi olduğu”, “dışarıda çok sayıda öğretmen adayı bulunduğu” ve “üç ay tatil yaptıkları” anlayışıyla mevcuda rıza göstermeye zorlanmalarını asla kabul etmeyeceğiz.
Bu düzenlemede, Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı’nda yer alan öğretmenler ile aylıklarını 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu’na göre alan profesör, doçent, yardımcı doçent ve diğer öğretim elemanlarının ek ödeme oranlarında artış yapılmaması ücret dengesizliğini artırmıştır.
Eğitim-Bir-Sen olarak, önümüzdeki dönemde eğitim çalışanlarının yapılan iyileştirmelerden ve ülkenin ekonomik büyümesinden pay almaları ve ücretlerindeki dengesizliğin giderilerek, eğitimciye yakışır statü ve hak ettikleri toplumsal saygınlığa kavuşmaları için mücadelemize yoğun bir şekilde devam edeceğiz.
Toplu Sözleşme masasında da önceliğimiz, öğretmen ve öğretim elemanlarının ücretlerinin iyileştirilmesi olacaktır.
